Erik* (21) weet als geen ander hoe het is om hoogbegaafd te zijn. Dat klinkt misschien als een gave, maar voor hem was het vaak een uitdaging. Tijdens zijn schooltijd, van de basisschool tot het mbo, liep hij regelmatig tegen obstakels aan. “Iedere levensfase heeft andere uitdagingen”, vertelt Erik. “Hulp vragen? Dan moet je over je schaamte heen stappen. Dat is voor alle jongeren moeilijk.” Uiteindelijk vond Erik steun bij een studentenbegeleider van Summa die begreep waar hij mee worstelde gedurende zijn hele schoolcarrière. Door zijn verhaal nu te delen hoopt hij dat jongeren die hoogbegaafd zijn eerder over die drempel stappen.

Het schoolsysteem als uitdaging

Erik’s hoogbegaafdheid werd al op jonge leeftijd ontdekt. “Ik was zes of zeven en zat helemaal niet lekker in mijn vel”, herinnert hij zich. “Ik had veel last van migraine en raakte snel overprikkeld.” De lesstof op de basisschool was vaak te eenvoudig voor hem, maar zijn snelle en afwijkende manier van denken zorgde ook voor onbegrip. “Ik werd gepest. En de leerkrachten vonden me lui en ongeïnteresseerd, terwijl ik juist al drie stappen verder had gedacht.”

Leerkrachten en docenten hebben vaak moeite om aan te sluiten bij de leefwereld van hoogbegaafde leerlingen. “Op school leer je normaal gesproken vaardigheden zoals plannen, prioriteiten stellen en overzicht houden”, legt Erik uit. “Maar als je alles snel oppikt, dan hoef je dat niet te doen. Je leert pas als je ergens tegenaan loopt. Daardoor ontwikkel je die vaardigheden vaak niet.”

Het stigma van hoogbegaafdheid

Erik merkt dat mensen vaak een verkeerd beeld hebben van hoogbegaafdheid. “Als je zegt dat je hoogbegaafd bent en mbo doet, geloven mensen je niet. Ze denken: je bent superslim, dus je kan alles. Maar zo werkt dat niet”, legt hij uit. “Hoogbegaafden denken vaak sneller en theoretischer, maar dat betekent niet dat alles vanzelf gaat. Je gedachten kunnen zo snel gaan dat je vastloopt, of je slaat stappen over en verliest het overzicht.”

Op school leidde dit vaak tot frustratie. “Je voelt je constant afgeremd”, vertelt Erik. “De lessen waren te traag, dat werkt demotiverend. Bovendien zijn hoogbegaafden vaak perfectionistisch. Als je dan een zeven haalt, denk je meteen: dit kan niet, het moet hoger. Zo maak je jezelf gek.”

Erik is zijn studie bij Summa aan het afronden en werkt inmiddels als planner bij een logistiek bedrijf. Vooral het praktijkgedeelte van zijn opleiding bleek voor hem een uitkomst. “School is niet mijn ding. Ik wil in de praktijk bezig zijn; daar komt mijn talent tot zijn recht. Op mijn werk krijg ik de vrijheid om zelf oplossingen te bedenken en snel te schakelen. Ik kan drie stappen vooruitdenken, en dat maakt het zoveel leuker.”

‘Oprechte interesse’

Het keerpunt voor Erik kwam in zijn laatste jaar op het mbo. Bij Summa dreigde hij opnieuw vast te lopen, maar dit keer greep zijn mentor in. “Hij merkte dat ik niet goed in mijn vel zat en vroeg oprecht hoe het met me ging”, vertelt Erik. “Hij toonde echt interesse in mij. Dat voelde zo fijn. Eindelijk was er iemand die me écht hoorde.” Zijn mentor schakelde direct door en regelde een gesprek met een studentenbegeleider binnen Summa. Iemand die begreep hoe het in Erik’s hoofd werkte.  “Zij was de eerste die mij vertelde dat ik niet de enige ben die zo denkt. Het lag dus niet aan mij! Zij heeft mij laten inzien dat mijn manier van denken niet verkeerd is. Ik heb geleerd te begrijpen waarom ik soms vastloop en hoe ik dat dat kan oplossen.”

Volgens Erik maakte juist die persoonlijke aandacht het verschil. “Na enkele gesprekken kreeg ik weer grip op mezelf en op mijn studie.”

Een positieve blik vooruit

Inmiddels heeft Erik zijn plek gevonden: “Ik werk nu fulltime als transportplanner en begeleid chauffeurs. Ik hou van chaos; hoe drukker, hoe beter. Mijn talent is om van die ‘chaos’ een soepel geheel te maken.” Zijn hoogbegaafdheid ziet hij nu als een kracht. “Het vooruitdenken en snel schakelen, helpt me enorm in mijn werk.”

Na een lange periode van worstelingen kijkt Erik nu met trots vooruit. “Ik hoop volgend jaar mijn diploma te halen, die examenvlag kan niet groot genoeg zijn”, lacht hij. “Maar wat ik vooral heb geleerd, is dat je om hulp moet vragen als het even niet lekker loopt. En ik roep elke docent op om  – als het niet zo lekker gaat met een student – écht te luisteren naar zijn of haar verhaal. Dat kan echt het verschil maken…”

* De naam Erik is gefingeerd. Zijn echte naam is bekend bij de dienst Marketing & Communicatie van Summa.